Ανταγωνισμός στο πλαίσιο της ελληνικής αγοράς και επιπτώσεις στη λειτουργία και τη βιωσιμότητα των μικρών επιχειρήσεων |
|
|
|

- Περιεχόμενο
-
Ο Ανταγωνισμός αποτελεί βασική προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία μιας οικονομίας. Βασικές πτυχές για σωστή λειτουργία του αποτελούν αφενός ένα θεσμικό πλαίσιο που να θεσμοθετεί διάφορες πτυχές της λειτουργίας της αγοράς και να αντιμετωπίζει αποτελεσματικά πιθανές απειλές εναντίον του όπως τάσεις μονοπώλησης και αθέμιτες πρακτικές, και αφετέρου η καθεαυτή ανάλυση της λειτουργίας του αναφορικά κυρίως με τους βαθμούς συγκέντρωσης των επιμέρους κλάδων της οικονομίας.
Στο πλαίσιο αυτό, το Ινστιτούτο Μικρών Επιχειρήσεων (ΙΜΕ) ανέθεσε στην SPEED A.E. μελέτη σχετικά με τον Ανταγωνισμό στην ελληνική αγορά και τις επιπτώσεις του στη λειτουργία και τη βιωσιμότητα των μικρών επιχειρήσεων. Στη μελέτη αυτή περιγράφεται το θεσμικό πλαίσιο λειτουργίας του ανταγωνισμού σε εθνικό και ευρωπαϊκό επίπεδο και προσδιορίζεται ο βαθμός συγκέντρωσης της επιχειρηματικής δραστηριότητας στο σύνολο της επικράτειας, ανά περιφέρεια και για πέντε επιλεγμένους κλάδους οικονομικής δραστηριότητας.
Τα βασικότερα συμπεράσματα της μελέτης είναι τα εξής:
Θεσμικό πλαίσιο προστασίας του ανταγωνισμού
- Το θεσμικό πλαίσιο προστασίας του ανταγωνισμού στην Ελλάδα παρουσιάζει μια σειρά αδυναμιών, τόσο ως προς τον σχεδιασμό και την αποτελεσματικότητα των μηχανισμών εφαρμογής, όσο και ως προς στην ποιότητα των αποφάσεων σε περίπτωση αναγνώρισης τους.
- Η Επιτροπή Ανταγωνισμού παρουσιάζει αδυναμία επαρκούς ελέγχου των συνθηκών ανταγωνισμού και αδυναμία να επιληφθεί όλων των υποθέσεων, δίνοντας αναγκαστικά προτεραιότητα στην εξέταση ορισμένων υποθέσεων.
Μορφές αθέμιτου ανταγωνισμού (αναφέρονται με τυχαία σειρά):
- το φαινόμενο του παρεμπορίου και της εισαγωγής λαθραίων προϊόντων χαμηλής ποιότητας
- η εφαρμογή «πρακτικών διακριτικής μεταχείρισης» από αλυσίδες λιανικής (σούπερ μάρκετ) για την τοποθέτηση προϊόντων συγκεκριμένων επιχειρήσεων στα ράφια τους
- οι τάσεις ανεξέλεγκτης χωροθέτησης μεγάλων εμπορικών κέντρων τύπου Mall εντός του οικιστικού ιστού των πόλεων
Βαθμός και τάσεις συγκέντρωσης στην ελληνική οικονομία
- Σημαντικότεροι κλάδοι της ελληνικής οικονομίας αναδεικνύονται:
- το χονδρικό εμπόριο
- το λιανικό εμπόριο
- οι κατασκευές
- τα ξενοδοχεία & εστιατόρια
- οι άλλες επιχειρηματικές δραστηριότητες
- το εμπόριο, επισκευή αυτοκινήτων και πωλήσεις καυσίμων
- η βιομηχανία τροφίμων & ποτών.
- Στους επτά αυτούς κλάδους αντιστοιχούσε το 2006 αθροιστικά το 72,2% του συνόλου των επιχειρήσεων της χώρας και το 57,2% του συνολικού τζίρου.
- Το 35,3% των επιχειρήσεων συγκεντρώνεται στην Αττική, όπου και πραγματοποιείται το 67,5% του κύκλου εργασιών όλων των επιχειρήσεων της χώρας.
- Αντίστοιχα, στο Νομό Θεσσαλονίκης είναι εγκατεστημένο το 10,2% των επιχειρήσεων, οι οποίες πραγματοποιούν το 7,9% του συνολικού τζίρου.
- Εξαιτίας του μικρού μεγέθους των περιφερειακών αγορών, οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται σε αυτές αντιμετωπίζουν ανταγωνιστικά μειονεκτήματα, καθώς δεν μπορούν να εκμεταλλευτούν τις οικονομίες κλίμακας της μαζικής παραγωγής, ενώ αντιμετωπίζουν πρόσθετο κόστος διείσδυσης στις μεγάλες αγορές λόγω της απόστασής τους από αυτές.
- Ο υψηλότερος βαθμός συγκέντρωσης εντοπίζεται στον κλάδο του χονδρικού εμπορίου, ακολουθούμενο από τον κλάδο του εμπορίου, συντήρησης και επισκευής αυτοκινήτων, και με το χαμηλότερο επίπεδο συγκέντρωσης να καταγράφεται στον κλάδο του λιανικού εμπορίου.
- Ο χαμηλός βαθμός συγκέντρωσης που εμφανίζει ο κλάδος του λιανικού εμπορίου σε όλες τις Περιφέρειες, συνδέεται με τη διάχυση του κλαδικού τζίρου σε ένα μεγάλο πλήθος επιχειρήσεων και συνεπώς το μικρό τους μέσο μέγεθος, την απουσία μεγάλων επιχειρήσεων με ετήσιο τζίρο άνω των 50 εκατ. € σε δέκα από τις συνολικά 13 Περιφέρειες της χώρας, καθώς και τα υψηλά ποσοστά τζίρου και επιχειρήσεων που συγκεντρώνει η μικρότερη τάξη μεγέθους των 0-0,15 εκατ. €. Εξαίρεση αποτελεί οι Περιφέρειες της Αττικής και της Κεντρικής Μακεδονίας.
Επιπτώσεις της τρέχουσας οικονομικής ύφεσης στη λειτουργία του ανταγωνισμού
- Οι τάσεις συγκέντρωσης στην αγορά φαίνεται να επιταχύνονται χρόνο με το χρόνο, καθώς το μέγεθος των επιχειρήσεων αυξάνεται και ο αριθμός τους μειώνεται.
- Αυτή η συγκέντρωση συντελείται είτε με τη μορφή εξαγορών και συγχωνεύσεων, είτε με έξοδο των μικρότερων επιχειρήσεων από την αγορά ως συνέπεια πτώχευσης ή συνταξιοδότησης των ιδιοκτητών και έλλειψης διαδοχής των επιχειρήσεων
- Στην περίπτωση της πλειοψηφίας των ελληνικών επιχειρήσεων, το μικρό μέγεθος και η χαμηλή ανταγωνιστικότητά τους συνηγορούν υπέρ της προώθησης της συγχώνευσης ή της ένταξής τους σε σχήματα συνεργασίας και δικτύωσης (π.χ. clusters).
- Συντάκτης
-
SPEED A.E. για το IME ΓΣΕΒΕΕ
- Επισυναπτόμενα
-
Επισυναπτόμενα
Μέγεθος Αρχείου | Μέγεθος Αρχείου | Τελευταία Τροποποίηση |
Κείμενο μελέτης | 2464 Kb | 10/31/12 11:36 |
|